1
استادیار گروه علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، پردیس فاطمه الزهرا (س) یزد
2
دانشجوی کارشناسی، رشته علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان پردیس فاطمه الزهرا (س) یزد
چکیده
اخلاق دارای گرایش‌های زیادی است و هر بخش از حیات آدمی بایدها و نبایدهایی را مطالبه می‌کند. یکی از اخلاق‌هایی که به آن تأکید شده است، اخلاق زیست‌محیطی می‌باشد. اخلاق زیست‌محیطی، یکی از شاخه‌های فلسفه کاربردی است که با ارزش‌ها، باورها و گرایش‌ها سروکار دارد و مسائل نوپدید یا حل‌نشده اخلاقی درزمینۀ محیط‌زیست را بررسی می‌کند. در اسلام، اخلاق زیست‌محیطی و حفظ محیط‌زیست مورد تأکید و توجه قرارگرفته است. هدف پژوهش حاضر، بررســی کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه چهارم ابتدایی ازنظر میزان توجه به مؤلفه‌های اخلاق زیست‌محیطی اسلامی و به‌منظور بهبود محتوای کتاب موردنظر بوده است. روش پژوهش، توصیفــی و از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری شــامل کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه چهارم ابتدایی سال تحصیلی ۹۷-۹۸ بوده که با توجه به ماهیت موضوع نمونه‌گیری انجام نشــده و همه جامعه آماری بررســی شده است. واحد تحلیل، تصویر و جمله در واحد زمینه‌ی بند است. ابزار به کار گرفته‌شده در این پژوهش جدول مقوله‌بندی است که بر اساس مقیاس دینداری مربوط به پژوهش خدایاری فرد استخراج گردیده است و شامل ۵ مؤلفه اخلاق زیست‌محیطی اسلامی می‌باشد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که کل مفاهیم مرتبط با اخلاق زیست‌محیطی اسلامی در این کتاب، ۱۰۶ واحد بوده که در بعد متن، فراوانی مؤلفه‌های اخلاق زیست‌محیطی اسلامی ۷۵ مورد و در بعد تصاویر ۳۱ مورد بوده است. در این کتاب به ترتیب به مؤلفه‌های «بهره‌برداری بهینـه از منابع» ۶۵ مرتبه، «گسترش منابع طبیعی تجدیدپذیر» ۲۰ مرتبه، مؤلفه «رعایت بهداشت محیط» ۱۱ مرتبه، «پرهیز از آسیب زدن به محیط‌زیست» ۹ مرتبه اشاره و به مؤلفه «تأکید بـر دوری از اسـراف» هیچ اشاره‌ای نشده است.
میرجلیلی, سید محمدعلی, کارگر شورکی, زهرا, & رضایی, فائزه. (1400). تحلیل محتوای کتاب درسی آموزش مطالعات اجتماعی چهارم ابتدایی بر اساس اخلاق زیست‌محیطی اسلامی. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 3(1), 109-130.
MLA
سید محمدعلی میرجلیلی; زهرا کارگر شورکی; فائزه رضایی. "تحلیل محتوای کتاب درسی آموزش مطالعات اجتماعی چهارم ابتدایی بر اساس اخلاق زیست‌محیطی اسلامی", پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 3, 1, 1400, 109-130.
HARVARD
میرجلیلی, سید محمدعلی, کارگر شورکی, زهرا, رضایی, فائزه. (1400). 'تحلیل محتوای کتاب درسی آموزش مطالعات اجتماعی چهارم ابتدایی بر اساس اخلاق زیست‌محیطی اسلامی', پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 3(1), pp. 109-130.
VANCOUVER
میرجلیلی, سید محمدعلی, کارگر شورکی, زهرا, رضایی, فائزه. تحلیل محتوای کتاب درسی آموزش مطالعات اجتماعی چهارم ابتدایی بر اساس اخلاق زیست‌محیطی اسلامی. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 1400; 3(1): 109-130.
)