1
استادیار و عضو هئیت علمی گروه علوم انسانی واجتماعی دانشگاه فرهنگیان، ایران
2
عضو هیئت‌علمی گروه علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، ایران
چکیده
ارتقای سطح فرهنگ شهروندی شامل بهبود قوانین و مقررات فرهنگی و اجتماعی، ارائه آموزش‌های لازم به مردم برای آگاهی از حقوق اجتماعی خود، دیگران تعیین معیارهایی برای رفتار صحیح افراد است. این پژوهش باهدف بررسی تأثیرگذاری برنامه‌های درسی در جهت ارتقای فرهنگ شهروندی انجام پذیرفته است و بر آن است که کتب درسی مرتبط با مفهوم شهروندی را مورد تحلیل انتقادی قرار داده و جایگاه مؤلفه‌های شهروندی را در برنامه‌های درسی ایران مورد ارزیابی قرارداد. در این تحقیق با روش تحلیل محتوای کتب مطالعات اجتماعی؛ بر اساس عملیات برش و برای پردازش داده‌ها از روش آنتروپی شانون استفاده شده است. همچنین برای گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای و اسنادی بهره گرفته شده است. در این مقاله در دو سطح میزان و حجم مفاهیم نقش برنامه درسی در ارتقای فرهنگ شهروندی موردبررسی قرار گرفته است. بررسی‌ها نشان می‌دهد از مجموع واحدهای ارائه‌شده کمتر از 10 درصد یعنی 05/8 درصد از واحدها به کتب مطالعات اجتماعی که مرتبط با مهارت‌های ویژه شهروندی هستند، اختصاص یافته است و می‌توان نتیجه گرفت در برنامه‌های درسی به مقوله مطلوبیت شهروندی و آموزش‌های مرتبط با آن، توجّه کافی نشده است و یا توجّه کمتری شده است. علاوه بر این توجّه کتب مرتبط با فرهنگ شهروندی به مؤلفه‌های اساسی ازنظر ضریب اهمیت (قانونمندی 474/. مشارکت فعّال 196/.، حفظ محیط‌زیست 160/. و توسعه پایدار 169/.) نیز بسیار پایین است. البته در این میان برنامه‌های درسی پنهان را نباید در ارتقای رفتارهای مطلوب شهروندی یا برعکس در تضعیف رفتارهای مطروحه نادیده گرفت.
حاجی علی زاده, جواد, & کریم زاده, فرامرز. (1400). بررسی میزان توجّه کتب مطالعات اجتماعی به تربیت شهروندان مطلوب در ایران. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 3(2), 83-106.
MLA
جواد حاجی علی زاده; فرامرز کریم زاده. "بررسی میزان توجّه کتب مطالعات اجتماعی به تربیت شهروندان مطلوب در ایران", پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 3, 2, 1400, 83-106.
HARVARD
حاجی علی زاده, جواد, کریم زاده, فرامرز. (1400). 'بررسی میزان توجّه کتب مطالعات اجتماعی به تربیت شهروندان مطلوب در ایران', پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 3(2), pp. 83-106.
VANCOUVER
حاجی علی زاده, جواد, کریم زاده, فرامرز. بررسی میزان توجّه کتب مطالعات اجتماعی به تربیت شهروندان مطلوب در ایران. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 1400; 3(2): 83-106.
)