نقش سنجش‌ازدور (RS) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) در آموزش جغرافیا و ارتقای سطح علمی و پژوهشی دانش آموزان در مدارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری شهرسازی، اداره کل آموزش و پرورش استان کرمان

2 کارشناس ارشد ژئومورفولوژی، مدرس دانشگاه فرهنگیان

3 کارشناس ارشد زمین‌شناسی زیست‌محیطی

4 کارشناسی جغرافیا و برنامه ریزی شهری

5 دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی و مدیریت محیط

چکیده

با پیشرفت تکنولوژی در جهان، فنون جدیدی در حال تولید و ارائه به عرصه­های آموزش و پژوهش‌ است. توسعه همه‌جانبه ماهواره‌های تحقیقاتی و نرم‌افزارهای مختلف، یکی از پیشرفت‌هایی بوده که توانسته کمک شایانی به تحقیقات جغرافیایی نماید و علاوه بر کاهش هزینه‌ها، محدوده‌های وسیع‌تری را به صورت دقیق و لحظه‌ای مورد مطالعه و پایش قرار دهد. یکی از این فنون، سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی است که در کشور ما مورد توجه فراوان قرار گرفته و توسعه آن به قدری چشم‌گیر بوده که در کتاب‌های جغرافیایی مدارس نیز ورود پیدا کرده است. آموزش عملی این فنون در مدارس، می‌تواند علاوه بر افزایش یادگیری و انگیزه پژوهشی، ذهن خلاق و پویای دانش­آموزان را شکوفا نموده و به سمت تحقیق و کسب تجربه سوق دهد. بنابراین نویسندگان در این تحقیق که با روش کتابخانه‌ای، میدانی و سنجش از دور انجام شده، به معرفی برخی از این فنون شامل بررسی نوسانات پوشش گیاهی و پهنه‌های آبی طی سال‌های مختلف، تحلیل گسترش فضای شهری در دهه‌های گذشته، محاسبه جابجایی تپه‌های ماسه‌ای در دوره­های زمانی مختلف، محاسبه میزان فرونشست زمین، بازدید میدانی و استفاده از پهپاد برای عکس برداری و سه بُعدی سازی لندفرم‌ها اقدام کرده‌اند. لزوم بکارگیری این فنون نیازمند وجود دبیران جغرافیای کار آزموده و متخصص در این زمینه است که بتوانند با دیدگاه سیستمی، روابط متقابل بین عوامل مختلف محیطی را تبیین کرده و به دانش­آموزان انتقال دهند. تشکیل کارگروه‌های تخصصی و آموزشی از قبیل برگزاری دوره‌های ضمن خدمت و مهارت آموزی توسط گروه‌های جغرافیای استان­ها می‌تواند در این زمینه مهم و موثر باشد و دبیرانی متخصص و پژوهش محور را برای تربیت و پیشرفت کمّی و کیفی سطح علمی دانش­آموزان، راهی مدارس نمایند. بنابراین تجهیز مدارس به سیستم‌های رایانه‌ای در رسیدن به آموزش‌های نرم‌افزاری بسیار ضروری می‌باشد.

کلیدواژه‌ها