1
دانشجوی کارشناسی ارشد تاریخ جهان، دانشگاه تبریز و دبیر تاریخ، زنجان
2
استادیار تاریخ دانشگاه فرهنگیان
3
کارشناس معاونت فرهنگی دانشگاه فرهنگیان، البرز
چکیده
با وجود چالش‌های محتوایی و ساختاری، روش‌های تدریس معلمان تاریخ همواره به عنوان یکی از مهم‌ترین مسائل آموزش تاریخ مطرح می‌باشند ولی با این‌حال هنوز راهکاری جامع برای حل این مسئله توسط صاحبنظران این حوزه ارائه نشده است. اگر دانش آموزان در فرآیند تدریس تاریخ دارای نقش مشارکتی و فعال نباشند، آموزش کسل‌کننده، بیهوده و گیج‌کننده خواهد بود. این در حالی است که کاریکاتورها به مثابه یک رسانه با توسعه شوخ‌طبعی، تفکر انتقادی، تفکر منطقی و روشنگری تاریخ برای دانش آموزان می‌توانند به عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای آموزش تاریخ در نظر گرفته شوند. هدف از این پژوهش کیفیت بخشی به تدریس تاریخ و افزایش تعامل و مشارکت دانش آموزان در دروس تاریخ با استفاده از رسانه کاریکاتور می‌باشد. در نگاشته حاضر، روش توصیفی از نوع کیفی و تحلیلی مورد استفاده قرار گرفته و با استفاده از ابزار فیش‌برداری برای جمع‌آوری داده‌ها اقدام شده است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که کاریکاتورها با افزایش هم‌افزایی، افزایش تفکر انتقادی، ایفای نقش ابزار مکمل، افزایش اعتمادبه‌نفس، افزایش آرامش و اطمینان دانش آموزان، وجه سرگرمی بخشی، افزایش قدرت خلاقیت، افزایش عینیت تاریخ و افزایش دوام یادگیری، می‌تواند بخشی از چالش‌های پیش‌رو در آموزش تاریخ را مرتفع نمایند. بر این اساس طراحی دوره‌های تخصصی دانش‌افزایی برای دانشجویان دبیری تاریخ، اصلاح کتب درسی تاریخ و لزوم طراحی کاریکاتورهای آموزشی-تاریخی پیشنهاد می‌شود.
)