بررسی محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر اساس شاخص های هویت ملی، اخلاق، آداب و مهارتهای زندگی در سند تحول بنیادین آموزش و پرورش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 آموزش و پرورش

2 اموزش و پرورش

چکیده

کتب درسی یکی از مهم‌ترین مراجع و منابع یادگیری دانش‌آموزان در نظام‌های آموزشی محسوب می‌شود. به لحاظ اهمیتی که محتوای کتابهای درسی در برانگیختن و تأمین نیازها و نیز تسهیل در امر یادگیری دانش‌آموزان دارد، این مقاله  به بررسی محتوای  کتاب  درسی مطالعات  اجتماعی دوره دوم ابتدایی بر  اساس شاخص‌های هویت ملی، اخلاق، آداب و مهارت‌های زندگی در سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش(1390) پرداخته است. جامعه اول پژوهش، کتاب مطالعات  اجتماعی دوره دوم ابتدایی(پایه چهارم ،پنجم و ششم) و واحد تحلیل جملات کتاب است. جامعه دوم تعداد ۳۰ نفر از معلمان  منتخب سه‌پایه (چهارم ،پنجم و ششم) ابتدایی شهرستان دماوند بخش مهرآباد رودهن به‌صورت تمام شماری بود. روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا بود. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بر اساس سه مقوله فوق و سیاهه تحلیل محتوا بود. برای محاسبه پایایی و روایی از آلفای کرونباخ با 80/۰ وروایی محتوایی استفاده شد؛ درمجموع با استفاده از آزمون خی دو نتایج زیر حاصل شد: از دید معلمان، کتاب اجتماعی دوره دوم ابتدایی در سطح متوسط (۴۳ %) به مؤلفه هویت ملی، در سطح پایین‌تر از متوسط با ( ۳۶ %) به مؤلفه آداب و مهارت‌های زندگی و در سطح متوسطی (۵۰%) به مؤلفه اخلاق در نظام اجتماعی پرداخته است. در تحلیل محتوا، از میان مقوله‌های هویت ملی به ویژگی‌های جغرافیایی با (۲۳ % ) بیشترین توجه و به نماد ملی و اسطوره ملی به ترتیب با (۵/۱۵% و ۰۷ %) کمترین توجه شده است. از میان مقوله‌های آداب و مهارت‌های زندگی به تصمیم‌گیری بیشترین توجه (۴۹%) و به تفکر انتقادی و مقابله با استرس با (۰۶% و ۵% ) درصد به ترتیب کمترین توجه شده است. از میان مقوله‌های اخلاق در نظام اجتماعی به میهن‌دوستی بیشترین توجه (۳۲%) و به عدالت‌جویی (۱۳%) کمترین توجه شده است.

کلیدواژه‌ها