چالش‌های آموزش جغرافیا؛ از نگاه دبیران (مطالعه موردی؛ متوسطه دوم رشته‌ی انسانی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 هیات علمی دانشگاه فرهنگیان، تهران. ایران

2 استادیار دانشگاه فرهنگیان

10.48310/rsse.2024.15725.1184

چکیده

از آنجا که آموزش جغرافیا کمک می‌کند تا دانش‌آموزان به درک مهارت‌های متنوعی همچون حساب کردن، درک بین فرهنگی، یادگیری تحقیق محور، کار گروهی، مهارت‌های ذهنی و به طور کلی صلاحیت‌های عمومی مختلفی را کسب کنند؛ لذا دارای اهمیت است؛ اما آنچه در یک دهه اخیر مشاهده شده حاکی از کاهش علاقه دانش‌آموزان نسبت به درس جغرافیا در میان سایر دروس رشته انسانی است. بنابراین هدف اصلی این پژوهش شناسایی چالش‌های آموزش جغرافیا از نگاه دبیران جغرافیای رشته‌ی انسانی می‌باشد. برای این منظور به جهت شناسایی مولفه‌ها، از روش پژوهش کیفی (تحلیل تفسیری) و با ابزار مصاحبه نیمه-ساختاریافته با 20 نفر از دبیران جغرافیای متوسطه‌‌ی دوم انسانی؛ استان خراسان شمالی استفاده شد. یافته‌های نشان داد حداقل پنج مقوله‌ی اصلی با عنوان 1-چالش فناوری با پنج مقوله‌ی میانی شامل؛عدم تجهیز مدارس به ابزارهای جغرافیا، نقشه‌های تعاملی، GIS، تصاویر ماهواره‌ای، آموزش آنلاین؛ 2- چالش ارتباط بین نظریه و عمل با دو مقوله‌ی میانی؛ عدم ارتباط مثال‌های مفهومی با دنیای واقعی و شکاف بین نظریه و عمل؛ 3- چالش روش تدریس با چهار مقوله‌ی میانی؛ عدم آگاهی دبیران از روش‌های موثر در آموزش جغرافیا، محدودیت زمان، عدم همراهی مدرسه در برگزاری بازدیدهای میدانی و عدم آگاهی از برنامه‌ی درسی جغرافیا؛ 4- چالش محدودیت و کمبود منابع با سه مقوله‌ی میانی؛ آموزشی، مالی و نیروی انسانی مجرب و در نهایت 5- چالش محتوایی با دو مقوله‌ی میانی؛ پیچیدگی مفاهیم و عدم آگاهی از تغییرات محتوایی از جمله چالش‌های اساسی در آموزش جغرافیا از نگاه مشارکت‌کندگان است؛ در نتیجه‌گیری توضیحات به همراه راهکارها آمده است.

کلیدواژه‌ها