تحلیل محتوای کتاب مطالعات اجتماعی دوره‌ی ابتدایی پایه‌های چهارم تا ششم بر اساس مولفه‌های تاب‌آوری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

2 گروه آموزشی علوم تربیتیف دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران.

10.48310/rsse.2024.15820.1183

چکیده

هدف پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتب مطالعات اجتماعی ابتدایی از منظر مولفه‌های تاب‌آوری بود. میدان پژوهش، شامل کتب مطالعات اجتماعی پایه‌های چهارم تا ششم ابتدایی در سال تحصیلی1401_1402 بود. روش پژوهش، توصیفی از نوع تحلیل محتوا کمی و واحد تحلیل، مضمون و بند در نظر گرفته شد. برای این کار، ابتدا از مطالعه متون مرتبط در حوزه‌ی تاب‌آوری و مشورت با 4 نفر از اساتید گروه جامعه‌شناسی و روان‌شناسی، 5 زیرمولفه شامل: همدلی و حمایت از سوی دیگران، امیدواری، مهارت حل مسئله، نگاه واقع‌بینانه و کنترل احساس، استخراج شد. سپس کمیت این مؤلفه‌ها به همان ترتیب در کتاب مذکور به صورت جداگانه احصاء شد. یافته‌ها نشان داد که در کتاب مطالعات اجتماعی چهارم،3 بند به مؤلفه‌ی همدلی و حمایت از سوی دیگران و 3 بند به مؤلفه‌ی مهارت حل مسئله، پرداخته است. در کتاب مطالعات پنجم،9 بند به مؤلفه‌ی همدلی و حمایت از سوی دیگران و 2 بند به مؤلفه‌ی کنترل احساس پرداخته است .در کتاب مطالعات اجتماعی ششم، ۴بند به مؤلفه‌ی همدلی و حمایت از سوی دیگران و همدلی. 1 بند به مؤلفه‌ی امیدواری و 21 بند به مهارت حل مسئله پرداخته است. در مجموع در کتاب پایه چهارم، 6 بند، در پایه پنجم، 11بند و در پایه ششم، 22بند به مفهوم تاب آوری پرداخته است. در نتیجه، می‌توان گفت در کتب مطالعات اجتماعی پایه‌های چهارم و پنجم و ششم ابتدایی، به ‌صورت پراکنده، ناقص و بدون کاربست عملی، به مضمون تاب آوری و زیر مولفه های آن پرداخته شده. لذا جا دارد این مبحث عمیق‌تر طرح شوند.

کلیدواژه‌ها