بازنمایی اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان در کتاب‌های درسی جامعه‌شناسی متوسطه دوم و مقایسه آن با سرفصل دروس رشته آموزش علوم اجتماعی در دانشگاه فرهنگیان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه علوم اجتماعی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران

10.48310/rsse.2024.15758.1180

چکیده

پیشینه و اهداف: کتاب‌های درسی جامعه‌شناسی متوسطه دوم از دو نوع اندیشمند بحث کرده‌اند: یکی جامعه‌شناسان و دیگر متفکران مسلمان. این پژوهش به بازنمایی اندیشه اجتماعی متفکران مسلمان در این کتاب‌ها پرداخته و آن را با سرفصل دروس رشته آموزش علوم اجتماعی دانشگاه فرهنگیان مقایسه کرده است و به این سؤال پاسخ دهد که برنامه درسی این رشته، دانشجومعلم را به چه میزان برای تدریس این دروس مهیا می‌کند. روش‌ها‌: جامعه آماری موردمطالعه، کتاب‌های جامعه‌شناسی متوسطه دوم در سال 1401 و سرفصل دروس این رشته است. روش مطالعه، اسنادی، تکنیک جمع آوری داده‌ها، تحلیل محتوای مضمونی بوده و جهت کدگذاری و تحلیل داده‌های جمع آوری شده در کتاب درسی و سرفصل‌ها، از نرم‌افزار مکس‌کیودا ۲۰ استفاده شده است. جهت اعتبار و پایایی پژوهش، 2نفر از صاحب نظران این حوزه، دوباره کدگذاری و تحلیل یافته‌ها را انجام‌داده‌اند و سپس اجماع حاصل شده است. یافته‌ها: این پژوهش نشان می‌دهد که از 12متفکر مسلمانی که کتاب‌های درسی به اندیشه‌های اجتماعی آنها پرداخته‌اند دانشجو-معلمان در طول دوره چهار‌ساله تحصیل در این دانشگاه، در بهترین شرایط می‌توانند اندیشه‌های اجتماعی 4نفر از این متفکران را فرابگیرند. به‌عبارت‌دیگر به اندیشه‌های اجتماعی 8نفر از متفکران مورد توجه در کتاب‌های درسی پرداخته نخواهندشد و لذا یادگیری اتفاق نخواهدافتاد. نتیجه‌گیری: در سرفصل دروس این رشته، در ارتباط با موضوع موردمطالعه، با برنامه درسی پوچ مواجه هستیم؛ لذا ضرورت دارد یا سرفصل دروس رشته یا محتوای کتاب‌های درسی مورد بازنگری قرار گیرد تا دانشجو-معلم پس از دانش‌آموختگی با آمادگی حرفه‌ای لازم در کلاس‌های درس در آموزش‌وپرورش حضور یابد.

کلیدواژه‌ها