بررسی عوامل مؤثر بر بهبود یادگیری دانش‌آموزان در درس جغرافیا، مطالعه موردی: دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر بیرجند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزشی جغرافیا ٫ دانشگاه فرهنگیان ٫ صندوق پستی ۸۸۹- ۱۴۶۶۵ تهران ٫ ایران

2 دانش آموخته جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشکده علوم جغرافیایی و برنامه ریزی، دانشگاه اصفهان.

3 گروه آموزشی جغرافیا - دانشگاه فرهنگیان - تهران - ایران

10.48310/rsse.2025.4055

چکیده

این پژوهش به بررسی عوامل مؤثر بر بهبود یادگیری دانش‌آموزان در درس جغرافیا در دبیرستان‌های دخترانه شهر بیرجند پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش شامل دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر بیرجند است. نمونه‌گیری به‌صورت تصادفی انجام شد و 82 دانش‌آموز دختر از 7 دبیرستان انتخاب شدند. با استفاده از روش تحلیل مضمون، داده‌های کیفی از طریق پرسش‌نامه‌ها جمع‌آوری و با استفاده از نرم‌افزار مکس‌کیودا تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که استفاده از روش‌های آموزشی متنوع و کاهش حجم محتوای درسی می‌تواند بهبود چشمگیری در یادگیری دانش‌آموزان ایجاد کند. به‌ویژه، روش‌های گردش علمی و استفاده از نقشه‌های مفهومی به عنوان مؤثرترین روش‌ها شناسایی شدند. این روش‌ها با ایجاد تجربه‌های عملی و جذاب، به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا مفاهیم پیچیده جغرافیایی را بهتر درک کنند. نتایج پژوهش همچنین حاکی از آن است که نقش معلمان در افزایش علاقه و بهبود یادگیری دانش‌آموزان بسیار حائز اهمیت است. استفاده از روش‌های تدریس جذاب و متنوع، ایجاد تعامل مثبت با دانش‌آموزان و ارائه مثال‌های واقعی از مفاهیم جغرافیایی، می‌تواند انگیزه و علاقه دانش‌آموزان را به درس جغرافیا افزایش دهد. در نهایت، این پژوهش نشان داد که کاهش حجم و محتوای کتاب‌های درسی و اختصاص زمان بیشتر به فعالیت‌های عملی و مشارکتی می‌تواند به جذاب‌تر شدن درس جغرافیا و بهبود یادگیری دانش‌آموزان کمک کند. توجه به نوع نگاه دانش‌آموزان به درس جغرافیا و تلاش برای تغییر این نگاه به سمت مثبت و کاربردی نیز از دیگر عوامل مؤثر بر بهبود یادگیری است.

کلیدواژه‌ها