دانش قدرتمند جغرافیایی؛ نو اندیشی در کیفیت آموزش جغرافیا

در دهه اخیر مفهوم «دانش قدرتمند» مورد توجه بسیاری از متخصصان آموزش و پرورش قرار گرفته است. در چنین رویکردی هدف اصلی مدارس، ارائه دانشی است که دانش‌آموزان را قادر می‌سازد تا فراتر از محدودیت‌های تجربه خود، جهان و مسائل آن  را درک کرده و فکر کنند، چنین دانشی به عنوان «قدرتمند» توصیف می‌شود. رشته جغرافیا با توجه به ظرفیت‌های آن برای تجهیز دانش آموزان به دانش قدرتمند در موقعیت مطلوبی قرار دارد. مفاهیم کلیدی که این رشته بر اساس آن‌ها استوار است به دانش آموزان کمک می‌کند تا دیدگاه‌های خود را برای تجسم و تفکر کل نگر توسعه داده و آنچه را که بررسی می‌شود را در تصویر بزرگتر آن، قرار دهند. این مقاله  با استفاده از روش مروری سنتی و روش کیفی تحلیل مفهومی به بررسی، تحلیل و کاربرد دانش قدرتمند در آموزش جغرافیا، به ویژه در جغرافیای مدارس می‌پردازد. بر این اساس ابتدا با مرور ادبیات مربوطه، معرفت شناسی پشتیبان مفهوم دانش قدرتمند بررسی شد و سپس به ارتباط این مفهوم با جغرافیا و جغرافیای قدرتمند، نظام مدرسه‌ای  و برنامه ریزی درسی در جغرافیای مدرسه پرداخته شد. یافته‌ها حاکی از این است که بکار گیری دانش قدرتمند جغرافیایی و ارائه درک تصویر بزرگتر به دانش آموزان، راه‌های جدیدی برای تفکر، تجزیه و تحلیل و توضیح، ارائه می‌دهد. افزون بر این، پژوهش حاضر تاکید می‌کند که نو اندیشی در آموزش جغرافیا و به‌کارگیری یک برنامه درسی مبتنی بر جغرافیای قدرتمند می‌تواند با آموزش توانایی‌ها و مهارت‌های کاربردی جغرافیا، به درک بهتر دانش آموزان و افزایش مهارت و توانایی مشاهده جهان با چنین دانش و قابلیت‌هایی و یافتن راه‌حل‌هایی برای مسائل و مشکلات با زمینه‌های مختلف، کمک قابل توجهی بکند.