روش‌های تدریس اثربخش جغرافیا در مدرسه‌های مقطع ابتدایی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه آموزش جغرافیا دانشگاه فرهنگیان استان البرز

2 استادیار گروه علوم انسانی و اجتماعی

3 آموزش و پرورش

4 وزارت آموزش و پرورش

10.48310/rsse.2025.4067

چکیده

این پژوهش درباره تدریس اثربخش جغرافیا در مقطع ابتدایی کشور ایران است. امروزه در آموزش و پرورش، نقطه توجه خود را از تدریس به یادگیری برگشت داده است. این‌گونه نگرش، یادگیری را محور و پایه همه برنامه‌ها، سیاست‌ها و خط‌مشی‌های آموزشی قرار می‌دهد و بایسته‌ی آن نیز توجه به تدریس اثربخش و کارآمد است. برونداد اثربخشی روش تدریس معلمان جغرافیا به افزایش کیفیت آموزش و در پایان یادگیری بهتر می‌انجامد. هدف این پژوهش معرفی گونه‌های تدریس اثربخش جغرافیا می‌باشد. روش انجام آن کیفی از گونه‌ی پدیدارشناسی است. راهبرد چیره بر انجام پژوهش، استقرایی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که روش‌های گفتگوی جغرافیایی، چندرسانه‌ای و فناوری‌پایه، بازوی‌وارسازی، رفتار مهربانانه، نقشه‌محوری، پژوهش‌محوری، ارائه کلاسی، بارش اندیشه‌ای، مشاهده، تدریس عملکردی، روش آمیخته، پرسش و پاسخ، مشارکت گروهی، انگیزه داشتن معلم، کاوشگری، یادگیری وارونه در یادگیری اثربخش جغرافیا بسیار کارا است. در نتیجه می‌توان به این باور رسید که آموزش جغرافیا به عنوان دانشی نظری – کاربردی با نگاهی به تدریس متعارف دیگر کارایی خود را دست داده است و باید روش‌های یادگیری آن همسان با روح زمانه دگردیسی شود. در این مقطع، تدریس جغرافیا به شکل اثربخش، نقشی اساسی در درک دانش‌آموزان از جهان پیرامون، توسعه تفکر فضایی، و ارتباط با محیط زیست ایفا می‌کند.

کلیدواژه‌ها