1
مدرس گروه علوم اجتماعی پردیس زینبیه پیشوا دانشگاه فرهنگیان
2
دبیر آموزش و پرورش و پژوهشگر مطالعات اجتماعی
چکیده
امروزه موضوع محیط زیست از یک درس تخصصی در حوزه علوم تجربی، (زیست شناسی، بهداشت و محیط زیست، زمین شناسی و...) خارج شده و با یک رویکرد میان رشته ای به کتب درسی مطالعات اجتماعی -که مهمترین کتب در عرصه اجتماعی شدن کودکان و نوجوانان هستند- نیز وارد شده است. ایده پژوهش حاضر نیز این است که از آنجا که مسائل زیست محیطی به طور مستقیم و غیرمستقیم بر زندگی اجتماعی انسانها اثر می گذارند، لذا میتوانند به عنوان مسئله ای اجتماعی و سوژه مناسبی برای کتب درسی مطالعات اجتماعی تلقی گردند. از طرف دیگر باید گفت که رفتار و هنجارهای معطوف به ارزش های زیست محیطی مفهوم مرکزی و غالب در دانش مطالعات اجتماعی می باشد. در واقع مطالعات اجتماعی با تأکید بر ارزشهای زیست محیطی و تقویت هنجارهای خاص این حوزه، به دنبال افزایش آگاهیها، تغییر نگرشها، ایجاد رفتارهای هنجارمند و... می باشد. این مقاله با روش تحلیل محتوا به دنبال بررسی جایگاه ارزشها و هنجارهای زیست محیطی در کتب درسی مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی و مقطع متوسطه اول است.یافته های پژوهش نشان می دهد که در کتب چهارگانه مطالعات اجتماعی مقطع ابتدایی با استفاده از مفاهیم و اصطلاحاتی نظیر زباله، بازیافت، آلودگی و مصرف بد آب، محیط زیست، زیستگاه و... ارزشها و هنجارهای زیست محیطی به کودکان آموزش داده میشود. همچنین در سه کتاب مطالعات اجتماعی در مقطع متوسطه اول، شاهد گستردگی و تنوع مفاهیم و اصطلاحات مرتبط با موضوع هستیم وارزشها و هنجارهای زیست محیطی با کمک مفاهیمی مانند حق، مسئولیت، مصرف گرایی، زیستگاه، تخریب زیستگاه، منطقه حفاظت شده، طبیعت گردی، سازمان حفاظت محیط زیست، محیط بان، گردشگری، پارک های ملی، نهادهای بین المللی زیست محیطی، ارزشها و هنجارهایی مانند اهمیت محیط زیست، تخریب محیط زیست، بهره وری، بهره وری سبز و....روایت و آموزش داده می شود.
میرزایی, جمشید, & خزایی, فاطمه. (1399). آموزه های زیست محیطی در کتب مطالعات اجتماعی؛ از بی توجهی تا صلاحیت و ضرورت. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 2(1), 113-136.
MLA
جمشید میرزایی; فاطمه خزایی. "آموزه های زیست محیطی در کتب مطالعات اجتماعی؛ از بی توجهی تا صلاحیت و ضرورت". پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 2, 1, 1399, 113-136.
HARVARD
میرزایی, جمشید, خزایی, فاطمه. (1399). 'آموزه های زیست محیطی در کتب مطالعات اجتماعی؛ از بی توجهی تا صلاحیت و ضرورت', پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 2(1), pp. 113-136.
VANCOUVER
میرزایی, جمشید, خزایی, فاطمه. آموزه های زیست محیطی در کتب مطالعات اجتماعی؛ از بی توجهی تا صلاحیت و ضرورت. پژوهش در آموزش مطالعات اجتماعی, 1399; 2(1): 113-136.
)